Wdrożenie 5S

5 kroków 5S stosowane jest w Japonii z wielkim sukcesem już od kilkudziesięciu lat. Znalazło też podatny grunt w przedsiębiorstwach USA, a wraz z zagranicznymi korporacjami dotarło także do Polski. Jako jedno z narzędzi lean management, 5S pozwala na uzyskanie korzyści, które wpływają na działanie zakładu, ale także są odczuwalne na co dzień przez pracowników. Dzięki temu zmiany, jakie oferuje 5S (niekiedy nawet niewielkie!), mają pozytywny wpływ na całą organizację. W jaki sposób przebiega wdrożenie 5S? Jaką rolę odgrywają w nim pracownicy wszystkich szczebli i – co najważniejsze – jakich efektów można się spodziewać dzięki wdrożeniu 5S?

Metoda 5S – definicja

5S to skrót pochodzący od pięciu japońskich słów opisujących podejście do zarządzania i organizacji miejsca pracy oraz procesu pracy. W tłumaczeniu na język polski udało się zachować „S” i używamy tu określeń: selekcja, systematyka, sprzątanie, standaryzacja i samodyscyplina (samodoskonalenie). Za chwilę omówimy je bardziej szczegółowo, a tu dodajmy jeszcze, że celem 5S jest wyeliminowanie strat, zwiększenie wydajności, a także usprawnianie procesów i redukcja tych, które są zbędne. Celem wdrożenia metody 5S jest także budowanie u pracowników poczucia odpowiedzialności za procesy, czynności i narzędzia związane z ich miejscem pracy. W potocznym ujęciu wdrożenie 5S ma za zadanie wprowadzić standardy utrzymywania porządku w miejscu pracy.

Na czym polega wdrożenie 5S?

Wdrożenie 5S polega na zastosowaniu pięciu zasad, dzięki którym każde miejsce pracy będzie uporządkowane, dobrze zorganizowane i ergonomiczne.

W jaki sposób stosuje się zasady 5S?

1. Selekcja –  selekcji podlegają znajdujące się na stanowisku pracy rzeczy i narzędzia. Usuwamy te, które są zbędne i niepotrzebnie utrudniają pracę.
2. Systematyka – odpowiednie ułożenie dostępnych na stanowisku pracy przedmiotów.
3. Sprzątanie – usunięcie wszelkich zanieczyszczeń znajdujących się na stanowisku pracy.
4. Standaryzacja – utrzymanie warunków, które udało się uzyskać poprzez zastosowanie pierwszych trzech punktów.
5. Samodyscyplina (samodoskonalenie) związane jest ściśle z filozofią kaizen, zalecającą nieustanne szukanie lepszych rozwiązań.

Etapy wdrożenia 5S w przedsiębiorstwie

Wdrożenie 5S przebiega w dwóch etapach: przygotowanie do wprowadzenia zmian i właściwe wdrożenie metody.

• Przygotowanie do wprowadzenia zmian polega na zaplanowaniu działań wdrożeniowych, wyznaczeniu obszaru, w którym mają być przeprowadzone zmiany i osób odpowiedzialnych za ich wdrożenie, organizacji szkoleń dla pracowników i określeniu zasad dokumentowania.
• Właściwe wdrożenie metody obejmuje trzy fazy: przygotowania, wprowadzania i doskonalenia. Dotyczą one każdego z pięciu punktów 5S.

Wdrożenie 5S w praktyce

Warto podkreślić, że wdrożenie 5S w przedsiębiorstwie nie polega na przeprowadzeniu jednorazowej akcji. Po wprowadzeniu pierwszych rozwiązań nieustannie poszukuje się innych, niekiedy drobnych (a jednak znaczących) ulepszeń.

Jak wygląda wdrożenie 5S w praktyce? Jakie obejmuje działania?

• Wizualizacja osiąganych rezultatów, na przykład prezentacja wyników oceny i ulepszania warunków pracy,
• Utrzymywanie wszystkich rzeczy i narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy pod ręką,
• Uwidacznianie powstających braków i błędów,
• Lepsze wykorzystanie przestrzeni roboczej,
• Wprowadzenie metod pracy zespołowej.

Wdrożenie 5S a redukcja marnotrawstwa w przedsiębiorstwie

5S to jedna z metod, które stosuje się na początku wdrażania lean management w przedsiębiorstwie. Wymaga ona zaangażowania zarówno kierownictwa, jak i pracowników niższego szczebla i stanowi podstawę do dalszych zmian. Jedną z korzyści, jakie uzyskujemy dzięki wdrożeniu 5S, jest zmniejszenie strat, które powstają najczęściej w następstwie szeroko pojętego marnotrawstwa. Wszelkie działania zachodzące w procesie produkcyjnym powinny skutkować wartością dodaną. Pozostałe działania będziemy uważać za marnotrawstwo (jap. muda).

Wyróżniamy siedem rodzajów strat, które skutkują wzrostem kosztów:

1. Nadprodukcja,
2. Oczekiwanie,
3. Zbędny transport,
4. Nadmierne albo niewłaściwe przetwarzanie,
5. Nadmierne zapasy,
6. Wady, defekty, braki,
7. Niewykorzystany potencjał pracowników.

Warunki skuteczności wdrożenia 5S

Wdrożenie 5S, jak już wspomnieliśmy, wymaga zaangażowania zarówno kadry zarządzającej, jak i pracowników na produkcji. Jednocześnie jednak nie mogą ulec zakłóceniu normalne warunki funkcjonowania organizacji. To jeden z podstawowych warunków skutecznego wdrożenia 5S – jest ono jedynie sposobem na usprawnienie funkcjonowania organizacji. Kolejnym warunkiem jest sprawdzenie uzyskanych rezultatów z zamierzeniami i oczekiwaniami. Trzeba też pamiętać, o czym była już mowa, że wdrożenie 5S wymaga nieustannego dążenia do ulepszania uzyskanych efektów.

Najczęstsze pytania padają o wdrażanie 5s w firmie produkcyjnej. Przyjrzymy się temu bliżej.

Korzyści płynące z wdrożenia 5S w przedsiębiorstwie

Korzyści, jakie niesie za sobą wdrożenie 5S w przedsiębiorstwie, to przede wszystkim wzrost produktywności, poprawa jakości i redukcja kosztów.

• Wzrost produktywności następuje poprzez skrócenie czasu realizacji zamówienia, skrócenie czasu cykli, usprawnienia zmianowe, redukcję czasu przezbrojeń i eliminację zbędnego czasu na szukanie narzędzi i wyposażenia.
• Poprawa jakości następuje dzięki zmniejszeniu ilości wad i błędów, standaryzacji operacji i upraszczaniu otoczenia w środowisku pracy.
• Redukcja kosztów odbywa się dzięki oszczędnościom uzyskanym dzięki zmniejszeniu zapasów, redukcji opłat za wykorzystywaną powierzchnię magazynową i produkcyjną oraz zwiększenie bezpieczeństwa (a tym samym zmniejszenie kosztów leczenia pracowników potencjalnie zagrożonych wypadkiem).

Wyzwania związane ze wdrożeniem 5S

Jedną z największych przeszkód stojących na drodze do skutecznego wdrożenia 5S są bariery kulturowe, zwłaszcza w odniesieniu do japońskiego systemu wartości. W naszej kulturze organizacyjnej rozwiązywanie problemów z pracownikami niższego szczebla, a także podejmowanie aktywnych działań doskonalących, nieczęsto się spotyka. Dlatego też wdrożenie 5S (a także wszystkich innych metod lean management) musi odbywać się w atmosferze wzajemnego szacunku i opierać się o wspólne rozmowy i szukanie rozwiązań.

Zobacz także na czym polega audyt 5S i jakie korzyści może wnieść do Twojej organizacji.

Interesuje Cię projekt wdrożenia 5s? Zastanawiasz się czy lub jak wdrożyć 5S w swojej firmie? Zapraszamy do kontaktu! Odpowiemy na wszystkie pytania, omówimy harmonogram wdrożenia 5s i przedstawimy korzyści. Realizujemy wdrożenie 5s w firmie produkcyjnej i nie tylko!