Zapasem nazywane są wszystkie towary, surowce, produkcja w toku, części do montażu lub gotowe wyroby, które są składowane przez dowolny okres w zakładzie lub poza nim.
Do zwiększenia zapasów prowadzi nadprodukcja. W filozofii Lean, czyli systemie szczupłego zarządzania, wszystkie marnotrawstwa są powiązane między sobą i potrzebują systemowego podejścia, aby wyeliminować je wszystkie. Zapas może powstawać nawet w formie półproduktów, które znajdują się w toku i są magazynowane pomiędzy stanowiskami i procesami wytwarzania produktu. Za stan idealny uważa się przepływ jednej sztuki bez generowania zbędnych zapasów.
Jaki są przyczyny powstania zapasów?
Istnieje kilka głównych przyczyn powstania zapasów:
- Proces poprzedni jest szybszy od następnego,
- Produkcja długich serii,
- Złe rozmieszczenie maszyn,
- Produkcja na zapas,
- Przeszkody w przepływie materiałów,
- Długi czas przezbrojenia maszyn,
- Wadliwe części,
- Akceptacja zapasów jako normy.
Eliminacja zapasów
Niestety zapasy często stają się sposobem na ukrycie złych wyników finansowych i w takim przypadku nie możemy ocenić aktualny stan sprawy, dlatego zapasy trzeba eliminować tak samo, jak inne marnotrawstwa w przedsiębiorstwie. W jaki sposób możemy wyeliminować zbędne zapasy:
- Poziomowanie produkcji,
- Szybkie przezbrojenia,
- Regulacja przepływu produkcji,
- Ustawienie sprzętu i maszyn w zależności od wymagań całego procesu, a nie poszczególnych operacji,
- Wykorzystanie metody Kanban, produkcja ciągniona.